Düzensiz ya da dağınık konuşma, şizofreninin bir belirtisidir ve kişinin sözel iletişimde yaşadığı zorluk ve karşı tarafın konuşmayı anlamasının imkânsız olması özelliklerini taşır.
Dağınık konuşa tipik olarak anormal düşünce süreçlerinin bir sonucu olarak ortaya çıkar. Dağınık konuşma sergileyen birisi çok çabuk bir şekilde bir konudan, alakasız olan bir başka konuya atlayabilir, bir insanın ona söylediği şeyleri o insana tekrar edebilir, ortada hiç olmayan konularla ilgili konuşabilir ya da laf salatası denilen anlamsız bir şekilde konuşmalar yapabilir. Bu konuşma ayrıca kişinin diğerleriyle iletişim kurabilme becerisini de olumsuz etkiler. Dağınık konuşma bazen diğer anormallikleri de içerebilir. Bunlar:
- Düşünce bloklama – Birden konuşmayı durdurma ve konuşmanın asıl başlığını unutma
- Neoloji – var olmayan yeni kelimeleri icat etme
- Perseverasyon – kelimeleri ve cümleleri sürekli tekrar etme
- Baskılı konuşma – çok hızlı ve çoğu zaman tutarsız konuşma.
Dağınık Konuşmanın Nedenleri
Dağınık konuşma şizofreninin bir belirtisidir ve genellikle şizofreni tanısıyla beraber teşhis edilir. Bu dağınıklık konuşmada olduğu gibi günlük davranışlarda da görülebilir. Düzensiz şizofrenisi olan kişiler kendi bakımlarını yapmakta, günlük aktivitelerini hayata geçirmekte ve rutinlerini sürdürmekte güçlük yaşarlar. Şizofreni genel olarak kişinin düşünce örüntülerini böler ve var olmayan düşüncelerin, halüsinasyonların oluşmasına neden olabilir. Tüm bunlar kişinin konuşmasında da bir dağınıklık yaratır ve dışarıdan birisi için şizofrenili birisinin söyledikleri çok mantıksız gelebilir.
Bazı durumlarda kaygının ve korkuların da geçici olarak dağınık konuşmaya neden olduğu bilinmektedir. Halüsinasyonlar, psikoz ve bazı ilaçlar da kişinin konuşma örüntülerini etkileyebilir.