EMDR (Göz hareketleriyle duyarsızlaştırma ve yeniden işleme), Dr. Francine Shapiro tarafından geliştirilen, bilimsel destekli, travmanın ve travma sonrası stres bozukluğunun belirtilerini tedavi etmeyi amaçlayan bütünleştirici bir psikoterapi yaklaşımıdır.
EMDR seansları özel bir sıra halinde ilerler ve teknik sırasında göz hareketleriyle, seslerle ya da bedende yapılan küçük dokunuşlarla çift taraflı (beynin sağ ve sol tarafı) uyarım sağlanır. Böylelikle işlenme süreci yarıda kalan travmatik anıları sağlıklı bir biçimde işlenerek, bu anılara bağlı ortaya çıkan rahatsızlıkların giderilmesi hedeflenir. EMDR diğer terapi tiplerine uyumlu bir biçimde de çalışmaktadır.
EMDR’ın Arkasındaki Teori
Shapiro EMDR’nin işleyişini ve etkinliğini açıklamak adına “Bilgi İşleme Teorisi” adını verdiği bir teori ortaya çıkarmıştır. Bu teoriye göre bütün insanların fizyolojik bazlı bir bilgi işleme sistemi vardır. Bu sistem, bizim deneyimlerimizi ve anılarımızı onlara ulaşarak en etkin şekilde işlememizi sağlar. Anılarımız, zihinde onlarla ilgili düşünceler, görüntüler, duygular ve hisler şeklinde depolanır. Öğrenme süreci, yeni bilgilerin, hafızamızda hali hazırda bulunan eski bilgilerle bağlantıya geçebilmesiyle olur. Çok olumsuz ya da travmatik bir olay yaşandığında, bu olaya bağlı oluşan olumsuz duygular, bilgi işleme sürecine müdahale etmekte ve bu işlemin yarıda kalmasına sebep olmaktadır. Böylece travmatik anının, hafızanın diğer kısımlarında tutulan diğer bilgilerle bağlantısı kopmuş olur.
EMDR’ın Etkililiği
Araştırmalara göre, EMDR tek başına konuşma terapisine göre travma deneyimleyen bir insanda stresli belirtilerini çok daha çabuk ortadan kaldırmaktadır. Travma sonrası stres bozukluğunda tekli travma yaşayanlarda travmanın tedavi oranı %100’lere yaklaşırken bu oran çoklu travma yaşayanlarda %77 oranındadır.
EMDR Seansları Nasıldır?
EMDR, travma sonrası stres bozukluğunun tedavisi için geliştirilmiş olsa da olumsuz inançlar veya diğer kötü yaşam deneyimlerinin üzerinde de etkili olmaktadır. Terapide en az bir seans danışana EMDR’ın ne olduğunu anlatmaya ayrılır ve kişiyi sürece hazırlar. Ardından EMDR’ın 8 aşamalı terapi yaklaşımı danışana belirli bir takvim halinde uygulanır. EMDR’da geçmiş deneyimlere, bugünkü stres uyaranlarına ve gelecekteki ihtiyaçlara odaklanılır.
EMDR’ın 8 Aşaması Şu Şekildedir:
- Hastanın tarihçesini alma
- Hazırlanma
- Değerlendirme
- Duyarsızlaştırma
- Yerleştirme
- Beden Tarama
- Kapanış
- Yeniden Değerlendirme