Buradasın Ankara Psikolog » İlişkiler » Evlilikte Olumlu ve Yapıcı Eleştiri Teknikleri

Evlilikte Olumlu ve Yapıcı Eleştiri Teknikleri

Yazar: Ankara Psikolog

“Eleştiri” kelimesini düşünmenizi istiyorum. “Eleştiri” denilince zihninize ne tür çağırışımlar, hangi anılar ve nasıl duygular geliyor? Şu an neler düşündüğünüzü bilemem ancak genel bir tahmin yürütebilirim:  Muhtemelen aklınıza gelen düşüncelerin büyük bir kısmı olumsuzluklar içermektedir.

 

Eleştiri etkili kullanıldığında kendimizi ve çevremizi olumlu yönde değiştirebilmemiz için çok etkili bir tekniktir. Çoğu etkili teknikte olduğu gibi kullanımı dikkat ister ve yanlış kullanımı ciddi anlamda zararlar verebilir.

 

Eleştiri temelde bir kişide ya da olayda kendi kişisel görüşümüze göre doğru ve yanlış yanları ifade etmemizdir. Yaşadığımız hayatı kendimiz için daha elverişli bir hale getirmek için eleştiririz. Ancak klasik eleştiri yöntemleri insanlarda hep olumsuz çağrışımlar uyandırdığı ve bir çeşit saldırı olarak algılandığı için çoğu zaman hiç dinlenilmeden otomatik bir şekilde eleştirinin hedefindeki kişiyi savunma davranışına iter.

 

Bu bölümde daha özel bir alanda; evlilikte eleştirinin olumlu ve yapıcı bir şekilde kullanılması için gerekli olan tekniklerden bahsedeceğim.

 

  1. Eşinizi Suçlarcasına Konuşmayın: Eleştirmek istediğiniz bir konu olduğunda bunu eşinize uygun bir dille ifade etmelisiniz. Eğer eşinizi suçlarcasına konuşursanız büyük bir ihtimalle eşiniz de savunmaya geçecek ve belki de o da sizi suçlamaya başlayacaktır. Aşağıdaki örnek diyaloglara bakalım:

Kadın: Bir gün eve geç geleceğin zaman haber ver, sen ne sorumsuz insansın!

Erkek: Sana mı soracağım ne zaman geleceğimi, sana hesap mı vereceğim!

Bu konuşmada kadın erkeğin geç gelme davranışını eleştiriyor ancak bu eleştirisini suçlama tarzında ifade ettiği için hem eleştiri amacına ulaşmıyor hem de ortaya gergin bir durum çıkıyor.

 

  1. Sevginizi ve İlginize Şartlara Bağlamayın: Güzel şeyler söylediğimiz çoğu zaman ifademizi bir şart cümlesiyle bitiririz. Belki de birçoğumuz bunun farkında bile değiliz. Söylediğimiz güzel ifadelerin, takdirlerimizin arkasında “ama, fakat, lakin”  gibi kelimelerle şart cümleleri kullanırsak söylediğimiz olumlu şeylerin etkisi çok azalacaktır.

 

  1. İletişimde Sandiviç Tekniğini Kullanın: Etkili iletişim  için kullanılan birçok teknik mevcuttur. Burada eleştiri konusuyla ilgili olarak sandiviç tekniğinden bahsedeğim. Diyelim ki eleştirmek istediğimiz bir davranış biçimi var. Bu davranış hakkındaki eleştirimizin önüne ve sonuna o kişi hakkında olumlu bir ifade ekliyoruz. Bu şekilde eleştirmizin öncesinde ve sonrasında karşı tarafa olumlu mesajlar verdiğimiz için yaptığımız eleştirinin etkili olma ihtimali kat kat artmaktadır. Örnek olarak aşağıdaki ifadeye bakalım:

Senin üstüne düşenleri hakkıyla yerine getirmenden hoşlanıyorum ancak eve geç geleceğin zaman bu durumu öncesinden bana haber verirsen çok daha iyi olur. Bu konuda sana güveniyorum.

 

  1. Eşinize Kendini Savunma Hakkı Tanıyın: Eşinizi eleştirirken dikkat etmeniz gereken bir diğer nokta ise eleştirdiğiniz konu hakkında yargısız infaz yapmamanız gerektiğidir. Eleştirdiğiniz konu hakkında eşinizin kendisini savunmasına imkan verin. Belki de ortada büyük bir yanlış anlaşılma ya da davranışı ortaya çıkaran ciddi bir sebep vardır.

 

  1. Üzüm Yemek ya da Bağcıyı Dövmek:  Ne İstediğinizi Bilin: Bazı davranışlar karşısında o kadar çok sinirleniriz ki davranış karşısında eleştirimizi yaparken öfkemiz aşırı bir şekilde ortaya çıkar. Böyle durumlarda amacımız davranışı düzeltmek için eleştiri değil sadece öfkemizi ortaya koymaktır. Karşı taraf ne derse desin öfkemizden nasibini alacaktır. Bu tür durumlarda kendimizi iyi gözlemlemeliyiz ve ortaya koyduğumuz davranışın gerçek bir eleştiri olduğundan emin olmalıyız.

 

  1. Eleştiri Her Ortamda İfade Edilmemeli: Eşlerin mümkün olduğunca başkalarının yanında birbirini eleştirmemeleri gerekir. Çünkü başkalarının yanında iyi niyetle yaptığımız eleştirilerin bile yanlış anlaşılma ihtimali çok yüksektir. Ayrıca normalde tarafların makul karşılayabileceği bir eleştiri farklı insanların bulunduğu bir ortamda öfkeyle ve gururla karşılanabilir. Ayrıca eleştirdiğiniz konu başkalarının yanında dile getirildiğinde siz bu konuyu çözseniz bile belki tekrar karşınıza çıkabilir.

 

 

  1. Dinleyin, Dinleyin, Dinleyin: İletişimde en temel kural konuşmadan önce etkili bir şekilde dinleme becerisi kazanabilmektir. Her insan çok iyi bir anlatıcı olabilir ama çoğu kişi etkin bir dinleme konusunda kendini geliştirmeye hiç niyetli değildir. Etkin bir dinleme eşler arasında birçok problemin çözülmesinde çok etkili bir yöntemdir. Eğer eğer iyi bir dinleyiciysek karşımızdakinin ne hissettiğini, ne istediğini ve nasıl bir kişiliğe sahip  olduğunu bilebiliriz. Bunları bilmemiz düzelticeler konular hakkında daha bilinçli olmamızı sağlar. Ayrıca birçok kişi eşinin söyleyeceği şeyi tam olarak bitirmesine fırsat tanımadan sözü tamamlamaya kalkışır. Bu da ciddi bir iletişim problemidir. Bu sebeple eleştirirken de eleştirilirken çok iyi bir dinleyici olmamız gerekir.

 

  1. Eleştirdiğiniz Konuların Net ve Somut Olmasına Özen Gösterin:  Eğer eleştridğimiz konunun düzelmesini gerçekten istiyorsak ne istediğimiz konusunda net ve somut olmalıyız. Birisine “Senin daha iyi olmanı  istiyorum” demek çok belirsiz bir mesajdır ve büyük ihtimalle hiçbir işe yaramayacaktır. Ama “Akşamları bana kapıyı açarken gülümsemen beni çok mutlu eder” ya da “Arada sırada bana küçük süprizler yapman beni çok sevindirir” demek  somut ve net olduğu için çok daha motive edici ve işe yarar olacaktır.

 

  1. Uslup Herşeydir: Çoğu zaman ne söylediğimiz değil nasıl söylediğimiz önemlidir. İletişim sadece sözel ifade ile yürümez. Beden dilimiz, sesimizin yüksekliği, kelimeleri kullanışımız hepsi bir arada bir anlam ifade eder. Eğer güzel bir şey söylerken olumsuz mesaj veren bir beden dilini ortaya koyarsak büyük ihtimalle  vermek istediğimiz mesaj olumsuz algılanacaktır. Ya da tam tersi şekilde ciddi bir eleştiri  yaparken olumlu beden dilini kullanırsak eleştirimiz kabul görecek ve olumlu algılanacaktır.

BU YAZILARA DA GÖZ ATABİLİRSİNİZ

2 Yorumlar

dertli 31 Aralık 2011 - 16:47

Evliliğimiz malesef bunlarla kurtulacak durumda değil keşke öyle olsa,benim eşim küfürbaz,mümkünü yok empati uslup dinlemek gibi kavramlardan habersiz..

Cevapla
esra 12 Ocak 2012 - 21:12

allah yardımcın olsun benim kide sinirlenince ağzına geleni söylüyorr..işi gücü hata aramak..bağırıp çağırmak.

Cevapla

Yorumunuzu Bekliyoruz !