Mükemmeliyetçilik kelimesi sık sık duyduğumuz ve hatta kullandığımız bir kelime. Peki, mükemmeliyetçi olmak ne anlama geliyor?
Mükemmeliyetçiliğe psikolojik açıdan baktığımızda kusursuz olma isteğinin, başkalarını ve kendini aşırı derecede eleştirmenin ve gösterilen her performans için yüksek standartlara sahip olmanın bir araya gelerek oluşturduğu kişilik özelliği diyebiliriz. Kişilik özelliklerinin hayat boyunca genellikle sabit kaldığı düşünüldüğünde mükemmeliyetçi olmak kişilere zarar verebilir.
Örneğin; yeme bozuklukları, kaygı bozuklukları, depresyon ve daha birçok ruhsal rahatsızlık mükemmeliyetçilikle ilişkilendirilebilir.
Sürekli ve gerçekçi olmayan beklentiler kişiyi başarısız olmaktan korkar hale getirir ve kişi ortaya koyduklarından hiçbir zaman tam anlamıyla memnun kalmaz, performansı asla yeterli gelmez.
Bir kişi kendine koyduğu yüksek standartları karşılayamadığında ise utanç, kendinden şüphe duyma, hayal kırıklığı tecrübe edeceğinden depresyona yakalanma riskini kendiliğinden arttırmış olur.
Bunlara ek olarak sürekli olarak kendini zorlama ve stresli olma hali fiziksel rahatsızlıklara da davetiye çıkarır; kişinin kalp ve tansiyon hastalıklarına yakalanma riski yükselir.
Florida Psikoloji ve Davranış Bilimleri Merkezi yöneticisi Dr. Steven Seay’e göre zararlı mükemmeliyetçiliğin işaretleri şu şekilde sıralanabilir:
- Yazdığınız metinlerde sürekli olarak yazım ve noktalama yanlışlarını kontrol edersiniz. Yanlışlıkla yaptığınız hataların size nelere mal olacağını düşünüp durursunuz.
- Birçok kez kontrol etmiş olsanız da yaptıklarınız size tam olmuş hissi vermez. Yazılarınızda her zaman daha uygun bir kelime olmalı diye düşünürsünüz.
- Bir işi yapmaya başlamak çok zamanınızı alır. Çalışacağınız ortamın bile en küçük ayrıntılarını düzenlemeye çalışırsınız.
- Bir ödeviniz olduğunda mükemmel başlığı bulmak ödevin kendisinden çok daha fazla zamanınızı alır.
- Bir türlü hazırlandığınıza ikna olmadığınız için geç kalırsınız.
- Hem kendinizi hem başkalarını aşırı derecede eleştirirsiniz.