Çevremizde ruhsal rahatsızlıkları olan birçok insan bulunabilir, şizofreni de bu rahatsızlıklardan birisi. Fakat toplum tarafından yaratılan algılarla bazen şizofrenili kişiler hakkında yanlış bilgi sahibi olabiliyoruz. Birçok insan onlarla konuşmak istese bile, karşılaştıklarında ne gibi sorular soracağını bilmediğinden veya onları aşağılayacak bir soru soracak olmanın korkusundan kendisini geri çekebiliyor.
Şizofreni ile yeteri kadar bilgisi olmayan kişiler için işte şizofrenili bireylere sormaktan kaçınmanız gereken 5 soru. (Doktorlar, aile üyeleri veya o kişinin bakımı ile ilgilenen kişiler için bu soruları doğal olarak sorabilirler.)
Tehlikeli misiniz?
Şizofrenili bireylerle ilgili yaygın inanç onların tehlikeli oldukları yönündedir, fakat bu bir mit veya basmakalıp bir düşünceden ibarettir. İstatistiklere göre şizofrenili insanlar bir suç içlemekten ziyade, daha çok suça maruz kalan taraf olmaktadırlar. Gerekli tedaviyi gören şizofrenili kişiler için suça karışma ihtimali sadece herhangi bir insandaki kadardır.
Kulağına şimdi sesler geliyor mu senin?
Şizofrenili her birey sesler duyacak diye bir şey yok, bu sesi duyan kişiler de her an her saniye bu sesleri duymazlar. Eğer nasıl sesler duyduklarını merak ediyorsanız kibar bir şekilde “Duyduğunuz sesler neye benziyordu?” gibi bir soru yöneltebilirsiniz. Bu soru bir öncesine göre daha duyarlı bir sorudur.
Gerçekte var mı böyle bir şey?
Şizofrenili bir kişiye sürekli gerçekliği sorgulatmak hem kabaca hem de duyarsız bir davranıştır. Eğer karşınızdaki kişi psikotik belirtilere sahipse sorunuzu zaten anlamayacaktır, eğer bu belirtileri göstermiyorsa da sizin gerçeklik algınız ile onunki arasında bir fark yoktur. Bu kişilere rahatsızlıklarından ötürü gerçekliğin değişeceği bilgisini tekrar tekrar hatırlatmak oldukça gereksizdir.
Böyle bir şey gerçekten oldu mu yoksa paranoyaklaşıyor musun?
Şizofrenili her insan paranoyak düşüncelere sahip olmayabilir ki biz de birçok zaman deneyimlerimizin gerçek mi yoksa paranoya mı olduğunu sorgulayabiliriz. Bir şizofrenili kişinin gerçekliğinden şüpheye düşmek hem yardımcı bir davranış değildir hem de hoş karşılanmaz.
Bugün ilaçlarını aldın mı?
Şizofrenili kişinin doktoru, terapisti veya bakımını üstlenen birisi olmadıkça o kişiye ilacını alıp almadığını sormaktan kaçınmalısınız. Nasıl rahatsızlığı olan herhangi birisine sürekli ilacını alıp almadığını sormuyorsak, şizofrenili bir kişiyi de bundan ayırmamamız gerekiyor.