Stroop etkisi, J. R. Stroop’un 1935 yılında gerçekleştirdiği 3 aşamalı bir test sonucunda ortaya çıkmış bir etkidir. Bu testteki 3 aşama şu şekildedir:
İlk aşamada katılımcılara renklerin yazılı olduğu bir kağıt verilir ve bunları olabildiğince hızlı okumaları istenir.
İkinci aşamada çeşitli renklerdeki yuvarlaklar gösterilir ve katılımcıların bu yuvarlakların renklerini söylemeleri istenir.
Son aşamada ise katılımcılara yine renk isimleri verilir ama bu sefer kelimeler kendilerinden farklı renklere boyanmıştır. (Örneğin sarı kelimesi mavi renkle yazılmıştır.) Katılımcılardan da rengin hangi renk mürekkeple yazıldığını söylemeleri istenmiştir.
Bu deneyin sonucunda katılımcıların ilk iki aşamada gösterdikleri hızı ve doğruluğu 3. Aşamada gösteremedikleri ortaya çıkmıştır. Oluşan bu etki de ‘Stroop Etkisi’ ismini almıştır.
Peki, Stroop Etkisi neden oluşuyor? Neden bir rengi yazıldığı renkle söylemeye çalışırken yavaşlıyor ya da hata yapıyoruz?
Bu etkiyi açıklayan iki teori bulunuyor:
Seçici Dikkat Teorisi: Buna göre kelimenin yazıldığı rengi söylemek basitçe o kelimeyi okumaktan daha fazla dikkat gerektiriyor.
İşleme Hızı Teorisi: Bu teoriye göre de insanlar kelimenin kendisini daha hızlı okuyabiliyor ve bu hız kelimenin yazıldığı rengi söylemeyi daha da zorlaştırıyor.