Anne babaların sahip olduğu ebeveynlik tutumu çocukların gelişimine büyük ölçüde etki eder ve onları şekillendirir. Günümüzde anne baba tutumları denildiğinde akla gelen 4 temel tutum vardır, bunlar: yetkili ebeveynlik, otoriter ebeveynlik, serbest ebeveynlik ve dahil olmayan ebeveynliktir. Yazımızda bu 4 farklı tutumu genel hatlarıyla açıklayacağız.
Yetkili Ebeveynlik
Yetkili ebeveynlik tarzında çocukların uyması gereken kurallar vardır ve bu kurallar çocuklara ayrıntılı ve açıklayıcı bir şekilde anlatılır. Yani çocuk uymak zorunda olduğu kuralı nedenini bilir. Her ne kadar kurallar olsa da bu ebeveynlik tarzı demokratiktir. Çocukların isteklerine ve sorularına cevap verilir. Çocuklar kendilerinden beklenilenleri karşılayamadığında karşılığı ceza değil destek olur. Bu tarzdaki disiplin cezalandırıcı olmaktan çok öğretici ve destekleyicidir. Bu ebeveynlik tarzı ile yetiştirilen çocuklar daha mutlu, başarılı ve yetkin hissetmeye yatkındırlar.
Otoriter Ebeveynlik
Bu tarzda çocuklar anne ve baba tarafından belirlenmiş katı kurallara uymak zorundadırlar. Uymadıkları zaman cezalandırılırlar. Otoriter ebeveynler koydukları kuralların arkasındaki nedenleri açıklama konusunda başarılı değillerdir. Çocuklarından talep ettikleri pek çok şey vardır ancak kendileri çocuklarının ihtiyaçlarını karşılamak konusunda yeterli değillerdir. Ebeveynlik anlayışları çocuk üzerinde katı bir otorite kurmak ve disiplinli olmaktan öteye gidemez. Otoriter ebeveynlik tarzı ile yetişen çocuklar itaatkar ve yetkin olsalar da daha az mutlu, düşük özgüvenli ve sosyal hayatta yetersiz kalabilirler.
Serbest Ebeveynlik
Serbest ebeveynlik tarzında anne babaların çocukların dan çok az beklentisi vardır ve çocuklarını disipline etmeye çalışmazlar. Bunun yanında çocuklarının ihtiyaçlarına ve isteklerine cevap vermek konusunda yeterlidirler. Çocuklarıyla iletişimlerini canlı tutarlar v ebeveynden çok arkadaşça yaklaşımları vardır. Bu ebeveynlik tarzı çocukların yetkili ebeveynlik tarzıyla yetiştirilenlere göre daha az mutlu hissetmesine yol açabilir. Ayrıca çocukların otoriteyle sorunlu oldukları ve okul başarılarının düşük olduğu gözlemlenmiştir.
Dahil Olmayan Ebeveynlik
Bu ebeveynlik tarzında çocuğun isteklerine yeterli cevap verilmez, çocuktan çok az beklenen şey vardır ve ailedeki iletişim zayıftır. Ebeveynler çocuğun en temek ihtiyaçlarını karşılarlar ancak kopuk bir hayat sürerler. Aşırı durumlarda ise ebeveynler çocuklarının ihtiyaçlarını görmezden gelip yok sayabilir. Hayatın tüm alanlarında diğer çocuklara göre daha geride kalmış hissederler. Yaşıtlarına göre daha düşük özgüvenli ve daha az yetkindirler.