Çocuk ve Kurban Bayamı, Kurban Bayramı Çocuğa Nasıl Anlatılmalı, Kurban Bayramı ve Çocuk Psikolojisi
Kurban Bayramı ve Çocuk Psikolojisi
Kurban bayramının yaklaştığı günlerdeyiz, evlerde temizlik, tatlı ve kurban alma telaşları başladı bile. Bayram herkes için farklı anlamlar taşısa da, çocuklar yeni kıyafetleri, harçlıkları ve çeşitli çikolata ve tatlılarla, belki de uzun zamandır göremedikleri yakınları ile neşe ve sevinçlerini paylaşmaının tadını çıkarırlar. Fakat medyada ya da çevrelerinde gördükleri kurban kesim sahnelerinden çocuklarımızı koruyamazsak; bayram, çocuklar için birer travma olabilir.
Fenomen Psikolojik Danışmanlık ve Eğitim Merkezi’nden Çocuk Psikoloğu Fatma ULUYOL, kurban kesmenin anlamı ve bayram denildiğinde içinde bulundurduğu kavramlar çocukların içinde bulundukları gelişim basamakları göz önünde bulundurularak anlatılmalıdır dedi.
Çocuk Psikoloğu Fatma ULUYOL kurban bayramı ve çocuk psikolojisi hakkında aydınlatıcı bilgiler verdi:
Kültüre ve Yaşa Göre Etkiler Değişiyor
Çocukların kurban kesimini görmemesi ve sonucunda oluşabilecek olası olumsuz etkiler, çocukların yaşadıkları bölge ve kültüre göre farklılıklar gösterebilmektedir. Hayvancılıkla uğraşan bölgelerde, daha önce defalarca hayvan kesimini gören çocuklar, kurban bayramında hayvan kesimini gördüğünde, şehirlerde yaşayan ve eti sadece markette gören çocuklar kadar olumsuz etkilenmeyebilirler. Fakat, genel olarak çocuklara kurban kesme davranışı anlatırken ve dikkat etmemiz gereken noktalar yaş gruplarına göre değişmektedir.
Çocuklara Kurban Bayramının Anlamını ve Güzelliklerini Anlatın
Okul öncesi dönemdeki çocuklarda soyut düşünme yeteneği gelişmemiştir.Düşünce sistemleri görseldir. Bu yüzden kurban kesiminin dini boyutunu ve ölümü anlamaları zordur. Bu dönemdeki çocuklara detaylı bilgi vermek yerine, kurban bayramının sosyal boyutu üzerinde durmak daha faydalıdır. İnsanların bayramda yardımlaştığını, birbirlerini ziyaret ettiklerini, ihtiyacı olanlara et ve para yardımında bulunulduğu anlatılmalıdır. Özellikle bayram süresince kurbanlarla ilgili etkilenebilecekleri görüntülerden de uzak tuttulmalıdırlar.
Çocuklar Kurbanın Kesim Anını Görmemeli
8-9 yaşlarından sonra ise çocuklarda soyut düşünme becerileri gelişmektedir.Bu dönemdeki çocuklara kurban edilmenin mantığı Hz. İbrahim’in kıssası ile izah edilebilir. Fakat, çocukların kurban kesimini görmemeleri daha uygun olacaktır.Aynı şekilde, çocuklara bayramın paylaşma, yardımlaşma gibi sosyal boyutlarına da vurgu yapılmalıdır. Ortaokul çağındaki çocuklarda ise bayramı tüm boyutları ile bilinmesinde bir sakınca yoktur. Unutulmaması gereken, çocukların bayramın soyut kısmını anlamlandırmaya başlasalar bile, yaşı ne olursa olsun, bir çocuğun kesim anını görmemesi daha sağlıklıdır.
Genel olarak dikkat edilmesi gerekenleri özetlersek, çocuk kaç yaşında olursa olsun, kurban kesimini izlemeye zorlanmamalıdır. Kesim anına şahit olmuş çocuklara ise hayvanın acı çekmediği vurgusu yapılıp, daha önce bahsettiğim bayramın sosyal boyutlarına vurgu yapılmalıdır. Çocuk kurban kesiminden dolayı üzüldü ya da korktu ise bunu geçiştirmeden ya da alay etmeden, duygusunu paylaşmasını sağlayıp, dinlenmelidir. Son olarak, çocukların yaş dönemlerine göre bilgi verilmesi (eksik ya da fazla bilgi verilmeden), çocuğun kurban kesimini anlamlandırması için önemlidir.