Anlatı ya da diğer bilinen ismiyle öyküsel terapi Micheal White ve Deavid Epston tarafından geliştirilmiş bir terapi çeşidir. Terapide temelde kişiyi problemden ayırarak kişinin bir problem olmadığı, problemin kendisinin bir problem olduğu vurgulanır.
Öyküsel terapiye göre insanlar problemleri içselleştirerek kendilerini problemin bir parçası haline getirdiğini öne sürer. Fakat problem dış kaynaklı bir etkendir ve kişinin bu problemi kendi üzerine alıp sahiplenmesi için bir neden yoktur. Kişi problemi kendi içine dahil ettikçe problemden uzaklaşması ve çözüme gitmesi zorlaşacaktır.
Öyküsel terapide kişide bir dönüşüm yaratmaktansa, sorunun kişi üzerinde yarattığı etkiler üzerinden bir dönüşüm amaçlanır. Ayrıca öyküsel terapistler, danışanlara kendi problemlerini sosyal, politik ve kültürel bir çerçevede görmelerini sağmaya çalışırlar.
Öyküsel terapi bireysel terapide olduğu gibi çift ve aile terapilerinde de oldukça sık kullanılmaktadır.
Öyküsel Terapi Teknikleri
Öyküsel terapi uyguayanlara göre birisine kendi sorununu hikayelendirerek anlattırmak, değişimin bir başka formudur. Bu terapistler danışanın sorunlarını objektifleştirerek daha geniş bir sosyokültürel bağlamda ele alırlar ve diğer hikayeler için yer açarlar. Yeniden çerçevelendirme denilen bu yaklaşıma göre kişilerin hayata bakış açılarının ve yorumlarının değişeceğine inanılır.
Öyküsel terapide ayrıca danışanın güçlü yanlarına ve kaynaklarına odaklanılır. Bu da olası bir sorunda danışana başa çıkma becerileri kazandırma açısından önemlidir.
Terapide danışana kendi yaşamı ile ilgili alacağı kararlarda, yapacağı seçimlerde en yetkili ve en iyi karar verici kişinin kendisi olduğu gösterilir.
Öyküsel terapide her hayat bir öykü olarak görülür. Her insan yaşı ilerledikçe deneyimleriyle ve edindikleriyle hayatı belli bir öykü çerçevesinde yaşamaya devam eder. Bu devamlılığı olan öykünün içerisinde çeşitli karakterler, iniş çıkışlar, gerilimler, ve giriş, gelişme, sonuç gibi bölümler olur.
Öyküsel terapide terapistin danışana en büyük yardımı değişim sürecini kolaylaştırması, sorunun devamını sağlayan danışandaki temel yaklaşımı değiştirmesidir.
Terapi boyunca hem danışan hem de terapis sadece anlatı boyutunda değil yazarak da bu öyküleri birbirine aktarabilir.