Psikotik bozuklukların belirtileri kişiden kişiye veya zamana bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Bu belirtilerin başlıcaları halüsinasyonlar ve hezeyanlardır.
Halüsinasyonlar gerçekte olmayan fakat kişinin çeşitli nedenlerden ötürü deneyimlediği daha çok görme ve duyma olmak üzere, koklama, tatma ya da vücutta hissetme gibi duyu organlarıyla deneyimlediği yanılsamalardır.
Hezeyanlar ise gerçekte olmayan durumlara yönelik kişinin tekrarlı ve mantıklı olmayan inanışlarını içerir. Örneğin, bir kişinin zehirleneceğini ya da birileri tarafından ortada öyle bir gerçeklik yokken takip edildiğini düşünmesi hezeyanlara örnektir.
Psikotik belirtilerden bazılarına şunları de ekleyebiliriz:
- Dağınık ve kopuk konuşma
- Düşüncelerde karışıklık
- Garip ve uyumsuz davranışlar
- Yavaş ve anormal hareketler
- Öz bakımın kaybolması
- İlgi yoksunluğu
- Gündelik yaşamda ve işte sorunlar
- Duygularda donukluk ve duyguları ifade etmede sorunlar
- Ruh halinin sık sık değişmesi
Psikotik Rahatsızlıklara Neler Neden Olur?
Bu rahatsızlıkların temelinde ne olduğu tam olarak bilinmemekle beraber yaygın görüş, sosyal, biyolojik ve psikolojik faktörlerin birlikteliğinin bu rahatsızlıklara neden olduğudur. Kimi rahatsızlıklar genlerle aktarılırken kimi rahatsızlıkların oluşumunda ise yetiştiği stresli, gerekli bakımın sağlanmadığı veya suiistimale uğranan ortamın varlığı etkili olabilmektedir.
Şizofreni gibi psikotik rahatsızlıklarda ise beyinde, düşünme, algı ve motivasyonu kontrol eden belirli bölgelerdeki bazı anormalliklerin bu duruma neden olduğu bilinmektedir.
Psikotik Rahatsızlıklar Ne Kadar Yaygındır?
Dünya nüfusunun yaklaşık %1’inin psikotik rahatsızlıklara sahip olduğu bilinmektedir. Bu rahatsızlıklar erkek ve kadınları eşit derece etkilerken, yaş olarak genellikle ergenliğin sonrası, 20’li ve 30’lu yaşlarda kendisini göstermektedir.