Ritalin Kullanım Şekli ve Dozu, Yan Etkileri ve İlaç Etkileşimleri
Endikasyonları:
Depresyon, depresyona bağlı anksiyete, obsesif-kompülsif ve bulimia nervoza tedavisinde kullanılır. DSM III sınıflandırmasına göre majör depresyon tanısına uyan hastalarda çok olumlu sonuçlar alınmıştır.
Kontrendikasyonları:
Kapsül fluoksetine aşırı duyarlı hastalarda kullanılmamalıdır. monoamin oksidaz inhibitörü ile birlikte kullanılan ve kısa bir süre önce fluoksetin kullanımını bırakıp bir MAO inhibitörüne geçen hastalarda ciddi bazen ölümcül reaksiyonlarnöroleptik maliyn sendromuna benzer özellikler görüldüğü bildirilmiştir. Bu nedenle Prozac bir MAO inhibitörü ile birlikte ya da bir MAO inhibitörü bırakıldıktan sonraki 14 gün içinde kullanılmamalıdır. Prozac bırakıldıktan sonra bir mao inhibitörüne geçmeden önce en az 5 haftalık bir süre geçmelidir.
Uyarılar/Önlemler:
Fluoksetin ile yapılan çalışmalarda %4 oranında döküntü ve /veya ürtiker görülmüştür. Nadirde olsa döküntü görülen hastalarda karaciğer, böbrek ve akciğerlerle de ilgili olabilen ciddi sistematik olaylar gelişebileceğinden alternatif etyolojisi bilinmeyen ya da benzer bir allarjik bulgu durumunda fluoksetin uygulaması durdurulmalıdır.Fluoksetin ile tedavi edilen hastaların %10-15’inde anksiyete, sinirlilik ve uykusuzluk görülmüş, %5 bu etkiler nedeniyle tedaviyi bırakmıştır.
Fluoksetin özellikle normal kilonun altındaki depresyonlu bireylerde belirgin kilo kaybına neden olabilir. Klinik çalışmalarda fluksetin ile tedavi edilen hastaların %1 kadarında hipomani ya da mani görüldüğü bildirilmiştir.
Birçok antidepresan alkole bağlı MSS depresyonunu arttırır. Bu nedenle diğer psikoaktif ilaçlarda olduğu gibi Prozac’ın alkolle birlikte kullanımı önerilmemektedir.
Fluoksetin ile tedavi edilmekte olan 6000’den fazla hasta arasından 12 hastada konvülsiyon izlenmiştir. Fluoksetin nöbet hikayesi olan hastalarda dikkatle kullanılmalıdır.
İntihar etme riski yüksek olan hastalar tedavi başlangıcında yakından izlenmeli; aşırı dıoz alma olasılığını azaltmak için reçeteye yazılan miktar en azda tutulmalıdır. Dozda yapılacak değişiklikler plazmaya ancak bir kaç hafta sonra yansır.
Depresyonun yanı sıra sistematik hastalığı da bulunan hastalarda fluoksatin kullanımıyla ilgili yeterli veri bulunmadığından böyle hastalarda dikkatli olunmalıdır. Merkezi sinir sistemiyle ilgilidiğer bir ilacıda almakta olan hastalarda dikkatli olunmalıdır. Fluoksetin miyokardiyel enfarktüs ya da anstabl kalp rahatsızlığı geçirmiş bireylerdeki emniyeti araştırılmamıştır. Karaciğer yetmezliğinde fluoksetin norfiuoksetin atılım yarılanma süreleri uzayacağından sirozlu hastalarda doz azaltılmalı ya da doz aralığı uzatılmalıdır.
Fluoksatinin ciddi böbrak yetmezliği olanlarda kullanımıyla ilgili bilgilr kısıtlı olduğundan böyle hastalarda dikkatli olunmalıdır.
Fluoksetin glisemik kontrolü etkileyebilir, fluoksetin uygulanan diabetli hastalarda antidiabetik ajan dozu ayarlanmalıdır.
Psikoaktif ilaçlar düşünme, karar verme ve motor becerileri etkileyebileceklerinden hastalar otomobil ve tehlikeli makine kullanma yönünden uyarılmalıdır.
Fluoksetin kullanan bazı hastalarda, özellikle yaşlılar, diüretik kullananlar ve volüm eksikliği bulunanlarda ilacın bırakılmasıyla ortadan kalkan hiponatremi görülmüştür. Fluoksetin ile bağlantısı kesin olarak bilinmemekle berber,Prozac tedavisindeki bazı hastalarda trombosit fonksiyonunun değiştiği ve/veya laboratuar testlerinde anormal sonuçlar alındığı kaydedilmiştir.
Hamilelerde emniyeti kanıtlanmadığından hamile kadınlarda gerekmedikçe kullanılmamalıdır. Çocuklarda güvenirliliği ve faydası kanıtlanmamıştır. Fluoksatinin yaşlı hastalarda kullanımı sistematik olarak araştırılmamıştır.
Yan etkiler/Advers etkiler:
Anksiyete, sinirlilik gibi sinir sistemi şikayetleri; sersemlik, yorgunluk ya da asteni; titreme, terleme anoreksi bulantı ve diyare gibi gastrointestinal rahatsızlıklar ve baş dönmesi bildirilmiştir. Fluoksetin ile yapılan plasebo-kontrollü klinik çalışmalarda hastalarda görüldüğü kaydedilen yan etkiler şunlardır. Sinir Sistemi: baş ağrısı, sinirlilik, uykusuzluk, sersemlik, anksiyete, titreme, baş dönmesi, yorgunluk libido azalması. Sindirim sistemi: bulantı diyare ağız kuruluğu, anoreksi, disepsi, kabızlık karın ağrısı, kusma, tat değişikliği. Deri: terleme, döküntü, kaşıntı. Genel: asteni, viral enfeksiyon, bacak ağrısı, görme bozukluğu, ateş. Solunum sistemi: üst solunum yolu enfeksiyonu, farenjit, nazal konjesyon, flu-like sendrom. Ürojenital sistem: seksüel disfonksiyon, sık idrara çıkma. Kardiyovasküler: ateş basması.
İlaç etkileşimleri:
Fluoksetin MAO inhibitörleri ile birlikte uygulanmamalıdır. Triptofan ile birlikte kullanımı ajitasyon, huzursuzluk ve gastrointestinal bozukluğa yol açabilir. Bazı hastalarda birlikte kullanılan dizepamin yarılanma süresi uzayabilir. Fluoksetinin lityum ile birlikte kullanımı lityum düzeylerinde değişikliğe yol açabilir. Diğer antidepresanlarla kullanımı bu ajanların daha önce stabil olan kan düzeylerinin iki katının üstüne çıkmasına yol açabilir. Yüksek oranda proteine bağlanan ilaçların fluoksetin ile aynı zamanda kullanımlarında dikkatli olunmalıdır. Fluoksatin’in santral sinir sistemini aktive eden diğer ilaçlarla birlikte kullanımısistematik olarak araştırılmamıştır.
Kullanım şekli ve dozu:
Önerilen doz günde bir kez 20 mg dır ve sabah uygulanabilir. Kapsülün emilimi yemekle gecikebilir, ancak emilen toplam miktardabir değişiklik görülmez. Bu nedenla aç ya da tok karnına alınabilir. Diğer antidepresanlarda olduğu gibi antidepresan etki 4 hafta ya da daha uzun süren bir tedaviden sonra ortaya çıkabilir. Bzı olgularda doz 80mg/gün ‘e yükseltilmesine rağmen genelde 20mg/gün doz uygulamasının yeterli olduğu anlaşılmıştır. 20 mg’ı aşan dozların 2 ye bölünerek sabah ve öğle 80 mg/gün’ü aşmayacak şekilde uygulanması önerilmektedir.