İnternette yalanları anlamak üzerine sayısız ipucu görmüş olabilirsiniz. Ama araştırmalar gösteriyor ki bir kişinin yalan söyleyip söylemediğini anlamak oldukça zordur.
Human Communication Research, dergisinde yeni yayınlanan bir araştırma, aktif sorgulama yöntemiyle yalanları %97,8 kesinlikle tahmin edebileceğini söylüyor. (Levine ve arkadaşları, 2014).
Bu yöntemde göz kontağı kurma veya terleme gibi vücut dili yöntemlerine başvurulmuyor. Sadece şüpheli kişi sorgulanıyor.
Bir seri halinde yapılan çalışmalarda, katılımcılardan kendi aralarında bir oyun oynamaları isteniyor. Oyunda katılımcılara gizli bir şekilde hile yapabilecekleri söyleniyor.
Bir deneyde katılımcıların %12’si diğerinde ise %44,9’u hile yapmayı tercih ediyor.
Oyun sonrasında katılımcılarla aktif sorgulama tekniğinin kullanıldığı bir görüşme gerçekleştiriliyor.
Bir grup katılımcı, Reid Tekniği adı verilen ve Güney Amerika’da genellikle hukuk alanında kullanılan bir teknikle sorgulamaya alınıyor. Bu tekniğin özelliği şüpheliyi suçluymuşçasına sorgulamak ve “Bunu planladın da mı yaptın?” gibi doğrudan sorular sormak. Tekniğin kullanıldığı 1. gruptaki 33 şüphelinin hepsi bu teknik sayesinde hile yaptığını itiraf ediyor.
İkinci gruptaki katılımcılar ise Amerikan Federal Ajanları tarafından özel bir sorguya tabii tutuluyor. Ajanlar 89 kişiden 2 kişi hariç hepsinin suçlu olduğunu buluyor ki bu da %97,8’lik bir orana karşılık geliyor.
Bu noktada dikkat edilmesi gereken iki şey var:
- Reid Sorgulama Tekniği aleyhtarları bu tekniğin gerçek olmayan itiraflara sebep olabileceğini düşünüyor.
- Katılımcıların çalışmada suçlarını itiraf ederek kaybedecekleri bir şey yok. Bu yüzden daha rahat bir şekilde hile yaptıklarını söylüyorlar.
Aktif Sorgulama
Çalışmanın yürütücülerinden Profesör Timothy Levine şu yorumlarda bulunuyor:
“Değişik biçimleri olsa da sorgulamadaki önemli nokta sorgulamanın ‘aktif’ ve gerçekçi bir şekilde olmasıdır. Bu araştırma etkili bir sorgulama ile yalanı veya suçu tespit edebileceğimizi söylüyor. Eğer kötü sorular sorarsanız, yalanı tespit etmeyi zorlaştıracağınız gibi dürüst insanları da suçlu durumuna düşürebilirsiniz.
Yalanları gündelik hayatta tahmin etmek biraz daha zordur. Çünkü günlük konuşmalarımızın çoğu bir dürüstlük olasılığı içerir. Bu dürüstlük olasılığı bizim iletişimimizi artırır, bu yüzden birçok şeye kolaylıkla inanırız. Eğer karşınızdakinin size doğru söyleyip söylemediğini anlamak istiyorsanız siz de kısa bir sorgulama yapmayı denemelisiniz.”
Kaynak: http://www.spring.org.uk/2014/08/heres-the-real-secret-to-detecting-lies-and-its-not-body-language.php