Kaç ya da savaş tepkisi hem insanlarda hem de hayvanlarda görülen, canlının tehlikeli bir durumda kaçmak ya da savaşmak için gerekli olan enerjiyi hızlı bir şekilde üretmesini sağlayan biyokimyasal bir reaksiyondur.
Savaş ya da Kaç Tepkisinin Fizyolojisi
Kaç ya da savaş tepkisi ilk olarak WalterCannon tarafından keşfedilen bir biyolojik reaksiyon. Bu tepkinin öğretilmiş olması gerekmez, canlı doğuştan bu özelliği taşıyarak yaşar. Ani bir stresi tetikleyen bir durumla karşılaşıldığında, vücut adrenalin, noradrenalin ve kortizol salgılar. Kalp atışları yükselir ve kan organlardan kaçma ya da savaşmayı sağlamak adına doğrudan kollara ve bacaklara iletilir. Tüm vücut strese karşı bir tepki vereceğinden, düşünme ya da bağışıklık gibi vücudun diğer işlevlerine daha az enerji harcanır.
Günümüz Toplumunda Savaş ya da Kaç Tepkisi
Hayatta kalmada kaç ya da savaş tepkisi çok hayati bir rol oynar. Örneğin, televizyonda bir aslan tarafından kıstırılmış ceylanı gördüğünüzde vücudunuzda da ceylandakine benzer bir biyokimyasal bir tepkime gerçekleşir. Bu tepki olmasa ceylan kaçamaz büyük ihtimalle ölürdü. Benzer bir şekilde insanlarda kendilerine yönelik tehditlerden, doğal felaketlerden bu tepki sayesinde kaçarak ya da savaşarak hayatta kalıyorlar.
Ancak bugün kaç ya da savaş tepkisi günümüz toplumunda çeşitli fizyolojik ve psikolojik sorunlara da neden olabiliyor. Modern insanlar kaç ya da savaş tepkisinin işe yaramayacağı çok yüksek seviyelerde strese maruz kalıyorlar. Kötü ekonomi, politik istikrarsızlık, evlilik çatışmaları, iş sorunları gibi çeşitli konulardaki zorluklar tekrar eden bir biçimde kaç ya da savaş tepkisini etkinleştiriyor. Bu tepki kronik olarak etkinleştirildiğinde de insanlar zayıf bağışıklık sistemi gibi sağlık sorunları yaşıyorlar. Ayrıca bu tepkilerin kronikleşmesi depresyon, kaygı bozukluğu ve travma sonrası stres bozukluğu gibi sorunlara da neden oluyor.