Buradasın Ankara Psikolog » Sosyal Fobi » Sosyal Fobi Nedir?

Sosyal Fobi Nedir?

Yazar: Ankara Psikolog

Sosyal Fobi, son yıllarda üzerinde daha yoğun olarak çalışılan ve belirgin yeti yitimine neden olan bir anksiyete bozukluğudur. Toplumda sosyal fobi yaygınlığı sanılandan daha fazla oranda görülmesi, bireylerin sosyal ilişkilerinde bozulma, şiddetli anksiyete, depresyon ve alkol / madde kötüye kullanımı ile sonuçlanması son zamanlarda araşmacıların sosyal fobiye yönelik ilgisinde artışa yol açmıştır.

Sosyal fobi terimi, ilk olarak 1903 yilinda Janet tarafmdan tanımlanmıştır. Janet “phobies dessituations sociales” adını verdiği tanıyı kalabahk yerlerde konuşmaktan, başkalannın önünde piyano çalmaktan ve yazi yazmaktan çekinen hastalar için kullanmıştır. Sosyal fobik belirtiler, ne 1952 yilinda kabul edilen DSM-P de, ne de 1968 yilinda sunulan DSM-II’ de yer alabilmistir. Sosyal fobinin ayn bir rahatsizlik olarak ele alınmayışının en önemli nedeni, büyük bir olasihkla Freud’ un turn fobileri, içsel ve dışsal olarak üretilen anksiyeteye karşı egonun savunucu yanlanmn ürettiği psikolojik belirtiler olarak gösteren tanımlamasmın o sıralarda egemenlik kurmasidir.

Sosyal fobi, 1966′ da Marks ve Gelder tarafmdan tanimlanmasma karşın ilk kez Mental Bozukluklann Tamsal ve Sayimsal Elkitabi’nm 3. baskısında  yer almıştır . Klinik, betimsel ve davranış tedavisi incelemelerindeki uzun deneyiminden sonra 1969 yilmda Marks, fobileri agorafobi, sosyal fobi, hayvan fobileri ve değişik özgül fobiler olmak üzere dörde ayırmanın daha uygun olacağını düşünmüştür. Çünkü Marks’a göre bu dört fobi alt-tipi, birbirinden yalmzca klinik fenomoloji bakımından değil, seyir, başlangıç yaşı ve epidemiyolojik özellikler açısmdan da oldukça farkhdırlar. Böylece sosyal fobi Marks’ m etkisiyle ayn bir klinik antite olarak ele ahnmaya başlanmış ve Marks’ m “özünü başkalan tarafmdan gülünç görünme korkusunun oluşturduğu, başka insanların varlığında yeme, içme, ses titremesi, yüz kızarması, konuşma, yazma veya kusmadan korkma” şeklindeki sosyal fobi tanımma DSM-III ve DSM-III-R’ de büyük ölçüde yer verilmiştir. Günümüzde ise sosyal fobi, DSM ve ICD gibi ana siniflandirma sistemleri içinde Anksiyete Bozukluklan arasmda ele ahnmaktadir.

Sosyal Fobi Genel Görünüm

Sosyal anksiyete bozukluğunun başlıca özelliği kişinin utanç duyabileceği toplumsal durumdan sürekli ve belirgin bir korku duymasıdır. Bu durumlarla karşılaşma anksiyete doğurmakta ve duruma bağlı bir panik atağı da ortaya çıkarabilmektedir. Kişi korktuğu toplumsal durumlarla karşılaşmaktan yada eylemi gerçekleştirmekten çoğu zaman kaçınmaktadır. Sonuçta kişinin toplumsal ve iş yaşamı olumsuz yönde etkilenir.

Sosyal fobisi olan hastalarda semptom oluşturan ortam ve aktiveteler, genellikle şunlardır: Başkalarmın önünde konuşma, yemek yeme ya da yazı yazma, genel tuvaletleri kullanma, toplantılara katılma, biriyle tanıştınlma, telefonla konuşma, otorite durumundaki kişilerle olma, alışveriş yapmak, sırada beklemek. Bu hastalar aynca toplumsal ortamlarda yaşadıklan anksiyeteyi diğer insanlann anlayacağından ve gülünç duruma düşeceklerinden korkarlar.

Toplum önünde konuşma korkusu en sık görülen olup, bu hastalar yoğun anksiyete yaşarlar ve düşüncelerini ifade etmekte zorlanırlar. Bu zorluk sonucunda utanç ve aşağılanma hissederler. Bazılan ise kızaracakları veya insanlann fark edeceği biçimde ellerinin titreyeceği ve bunun sonucu yine utanacaklanndan korkarlar. Bir kısım elbiselerinin terden ıslanacağmdan huzursuz olurlar. Bu belirtilerden biri karşısındaki kişilerce fark edildiğinde anksiyeteleri işlevselliklerini bozacak şekilde artar. Bu kişiler yalmz başlanna kaldıklannda sıkıntı duymadıklan için anksiyete belirtileri sosyal aktivitelerle direkt ortaya çıkar.

Sosyal fobisi olan kişiler, çeşitli toplumsal durumlarda olumsuz bir biçimde değerlendirileceklerine ilişkin büyük bir korku duyarlar. Korktuklan durumlarla karşılaştıklan zamanlarda da sıklıkla anksiyetenin somatik semptomlannı yaşarlar. Sosyal fobide hastada anksiyeteye bağlı en sık görülen somatik semptomlar şunlardır: Çarpmtı(%79), titreme(%75), terleme(%74), kaslarda gerginlik(%64), midede burulma duygusu(%63), ağızda kuruma(%61), ateş basması veya üşüme duygusu(%57), ve kafada basmç duygusu yada baş ağnsıdır(12,17 ). Sosyal anksiyete rahatsızlığı olan kişi tarafmdan yaşanan kaygı seviyesi çok ve mağdurun sosyal, ailevi ve çalışma yaşamında güçlü bozulmalara neden olur.

BU YAZILARA DA GÖZ ATABİLİRSİNİZ

1 Yorum

yankı 03 Ocak 2015 - 20:03

15 yaşındayım. sosyal fobim var ve psikoloğa gidemem ve ilaç kullanamam. arkadaş grubumda konuşmaktan çekiniyorum ve genelde susuyorum. benden mesafe olarak uzakta olan biriyle iletişim kurarken çekiniyorum, yeni birileriyle tanışırken aynı şekilde çekiniyorum çoğu zaman okulda arkadaşlarımla içimden konuşmak gelmiyor sürekli düşüncelerim arasında kaybolup gidiyorum. bana yardımcı olabilecek biri varsa lütfen ulaşsın ya da bu sorunları kendi kendime kendi içimde bitirebilmem mümkün mü ? lütfen yardım edin. tüm bu sorunlar son 3-4 aydır daha çok yüzeye çıktı . lütfen biri cevaplandırabilir mi ? şimdiden çok çok teşekkürler

Cevapla

Yorumunuzu Bekliyoruz !