Bir ilişkiden çıktıktan sonra neler yapıyorsunuz? Birçoğumuzun gözünün önüne evden hiç çıkmayan, televizyon veya dizilerin karşısında saatlerini harcayan, en önemlisi de önündeki dondurma ya da çikolata gibi abur cuburlarla ayrılığın acısını dindirmeye çalışan insan profili geliyordur. Diğer yandan ise bazıları ayrıldıktan sonra hiçbir şey yokmuş gibi yaşamlarına devam edebiliyor hatta ilişkinin hemen ardından hemen yeni birisiyle görüşmeye başlayabiliyorlar. Peki, bu nasıl oluyor?
Standford Üniversitesi’ndeki iki psikoloğun yaptığı ve “PersonalityandSocialPsychologyBulletin”deyayınlanan çalışmaya göre, bir ilişkiden çıkıp diğerlerine atlayanların bu davranışlarının arkasında ayrılığın onlara kim olduklarını hatırlatması var. LaurenHoew ve CarolDwweck 5 farklı çalışmada 891 katılımcıya, ayrılıklardan sonra nasıl toparlandıklarını görmek için varsayıma dayanan ve gerçek-yaşama dayanan sorular sordular.
Psikologların bulduğuna göre ayrılık sonrası iyileşme, kişilerin kendilerini nasıl gördükleri ile ilgili. Bazı insanların ““entitytheory of personality” adı verilen, insanın doğduktan sonra kazandığı kişiliği yaşamı boyunca taşıyacağını öne süren “varlık teorisi”ni benimsedikleri görüldü. Yani eğer hep şimdiye kadar akıllı, yaratıcı veya şaşkın bir insan olarak kendinizi bildiyseniz, yaşamınız boyunca kendinizi böyle göremeye devam edeceksiniz ve benimsediğiniz bu sıfatın hep sizi tanımladığını düşüneceksiniz. Diğer yandan bazıları ise kişiliklerinin edindikleri deneyimlerle değişeceğine inanırlar. Yani hayatınızın bir döneminde olukça içedönük veya insanlardan uzak olsanız da bir yerden sonra bunun değişip sosyal birisi olacağına inanırsınız.
Howe ve Dweck ilk gruptaki kendilerini sabit bir kavramla açıklayan kişilerde, ayrılığın (ya da reddedilmenin) onları daha fazla etkilediğini ve kendilerini toparlama sürelerinin de daha zorlu olduğunu buldular.Yani eğer kendinizle ilgili sabit bir düşünceniz varsa o ayrılığın sebebinin karşı tarafa gösterdiğiniz kişilikten kaynaklandığını ve bunu hiç değiştiremeyeceğinizden ileride daima reddedileceğinize dair bir inanç geliştirmiş oluyorsunuz. Bu yüzden bunun üstesinden gelmeniz de daha zor oluyor.
Öbür yandan, durup durulurken terk edilen veya ayrılan biriyseniz burada bu teori yine size mantıklı bir açıklama getirebiliyor. Yani bazen “Sorun sende değil, bende” sözüne gerçekten inanın.